Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Davası

Boşanma davaları, yalnızca kişisel geçimsizliklerden değil, zaman zaman sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Türk Medeni Kanunu, akıl hastalığı gibi evlilik birliğini kökten sarsabilecek durumlarda, eşlerden birine boşanma hakkı tanımaktadır. Özellikle tedavi edilemeyen ve evlilik hayatını çekilmez kılan akıl hastalıkları, özel bir boşanma sebebi olarak düzenlenmiştir.

Bu yazımızda, Konya boşanma avukatı olarak deneyimlediğimiz uygulamalardan yola çıkarak, akıl hastalığı nedeniyle boşanma davalarının hukuki dayanaklarını ve dikkat edilmesi gereken süreçleri ayrıntılı şekilde ele alıyoruz.

1. Akıl Hastalığı Boşanma Sebebi Sayılır mı?

Evet. Türk Medeni Kanunu’nun 165. maddesi, eşlerden birinin akıl hastası olması ve bu nedenle ortak hayatın diğer eş için çekilmez hâle gelmesi durumunda, boşanma davası açılabileceğini açıkça düzenlemiştir. Ancak bu dava açılabilmesi için hastalığın tedavi edilemez nitelikte olduğunun sağlık kurulu raporuyla kanıtlanması zorunludur.

2. Hangi Akıl Hastalıkları Bu Kapsama Girer?

Boşanma davasına konu olabilecek akıl hastalıkları, bireyin davranışlarını, düşünce sistemini ve sosyal uyumunu kalıcı şekilde etkileyen tıbbi rahatsızlıklardır. Bunlardan bazıları:

• Şizofreni
• Bipolar bozukluk
• Ciddi depresyon
• Paranoid bozukluklar
• Psikotik ataklar
• İleri seviye Alzheimer

Ancak geçici ruhsal dalgalanmalar ya da tedaviye yanıt veren durumlar, tek başına boşanma sebebi teşkil etmez.

3. Akıl Hastalığına Dayalı Boşanma Davasında Aranan Şartlar

Konya’da boşanma avukatı olarak sıkça karşılaştığımız bu dava türünde, mahkeme tarafından dikkate alınan başlıca koşullar şunlardır:

a. Resmî Sağlık Kurulu Raporu

Davanın en önemli delilidir. Rapor, tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmalı ve hastalığın geçici değil, kalıcı olduğunu açıkça belirtmelidir.

b. Ortak Yaşamın Çekilmez Hâle Gelmesi

Mahkeme, hastalığın evlilik birliği üzerindeki etkisini inceler. Şiddetli davranışlar, güvenlik riski, çocuklar üzerindeki olumsuz etkiler gibi unsurlar “çekilmezlik” değerlendirmesinde dikkate alınır.

c. Hastalığın Tedavi Edilemez Oluşu

Rapor yalnızca hastalığı belgelemekle kalmamalı, aynı zamanda tedaviye yanıt vermediğini de ortaya koymalıdır. Bu, boşanmanın dayanağını oluşturur.

4. Kimler Dava Açabilir?

Bu boşanma sebebine dayanarak yalnızca sağlıklı olan eş dava açabilir. Akıl hastası olan eşin TMK m. 165’e dayanarak boşanma davası açması mümkün değildir. Ancak farklı boşanma sebeplerine dayanarak dava açması hukuken mümkündür.

5. Delil Olarak Neler Sunulabilir?

• Sağlık kurulu raporu
• Tanık anlatımları
• Psikiyatri tedavi geçmişi
• Mahkeme gözlemi ve bilirkişi raporları
• Evlilik içinde yaşanan olaylara dair beyan ve belgeler

Aygören Hukuk Bürosu, delil hazırlığını eksiksiz yapmak ve mahkemeye doğru stratejiyle sunmak konusunda uzmanlık sunar.

6. Hak Düşürücü Süre Bulunuyor mu?

Hayır. Bu tür davalarda, hastalığın öğrenilmesinden sonra belirli bir süre içinde dava açma zorunluluğu bulunmaz. Ancak birlikte yaşamaya devam edilmesi, affetme anlamı taşıyabilir ve davanın reddine neden olabilir.

7. Dava Sürecinde Mahkeme Ne Yapar?

Aile mahkemesi, öncelikle sağlık kurulu raporunu inceler. Ardından, evlilikte yaşanan olaylar, eşlerin yaşam tarzı, çocukların durumu ve hastalığın günlük hayata etkisi gibi konulara da dikkat eder. Bu süreçte mahkeme, gerekirse hastalıklı eşin tedavi sürecini izlemeye alabilir ya da bilirkişi atayabilir.

8. Boşanmanın Sonuçları Nelerdir?

Bu dava türünde kusur değerlendirmesi yapılmaz. Bu nedenle:

• Manevi tazminat talepleri genellikle reddedilir,
• Maddi tazminat, mal paylaşımı ve nafaka talepleri evlilik süresine ve sosyal koşullara göre belirlenir,
• Çocukların velayeti, en çok yarar ilkesi çerçevesinde değerlendirilir.

9. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar

Konya’da yürüttüğümüz davalarda en sık karşılaştığımız uygulama sorunları:

• Eksik veya yetersiz sağlık kurulu raporu
• Hastalığın geçici sanılması
• Çekilmezlik hâlinin yeterince ispat edilememesi
• Sosyal çevreden gelen “evliliği sürdür” baskısı

Bu nedenle, süreci uzman bir Konya avukat ile yürütmek hem zaman hem de hak kaybının önüne geçer.

10. Sonuç

Akıl hastalığı, hem hasta kişi hem de birlikte yaşadığı bireyler için zorlayıcı bir süreçtir. Ancak bu hastalık evliliği taşıyamayacak duruma geldiyse ve tedavi imkânsızsa, boşanma hakkı doğar. Yine de bu sürecin tıbbi, hukuki ve etik boyutları olduğu için titizlikle yönetilmesi gerekir.

Aygören Hukuk Bürosu, bu konuda profesyonel destek sunarak, müvekkillerin haklarını insan onuruna yakışır bir şekilde savunmaktadır. Özellikle Konya’da boşanma avukatı arayışında olan kişiler, bu konuda deneyimli ekibimizden danışmanlık alabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Boşanma için ceza mahkemesi kararı gerekir mi?
Hayır, sadece sağlık kurulu raporu yeterlidir.

2. Rapor özel hastaneden alınırsa geçerli olur mu?
Hayır, yalnızca tam teşekküllü devlet hastanesi raporları mahkeme tarafından kabul edilir.

3. Evliliğimiz yıllardır bu şekilde devam ediyor, dava açabilir miyim?
Evet. Süre sınırlaması yoktur. Ancak çekilmezlik hali net şekilde ispatlanmalıdır.

4. Bu davada eşime kayyım atanır mı?
Gerekli görüldüğünde mahkeme tarafından temsil kayyımı atanabilir.

5. Konya’da bu konuda uzman bir avukata nasıl ulaşabilirim?
Aygören Hukuk Bürosu olarak, Konya’daki boşanma davalarında uzman desteğimizle hizmetinizdeyiz.